Tag: imħabba

Ħajtek mhix dwarek

February 13, 2019 | Tberfil

Għaddiet il-Festa. Kemm jien kburi! U kemm emozjonijiet jibqgħu! Kemm riflessjonijiet, xewqat, dubji, taħbit tal-qalb, eċitament. Fit-3:15 ta’ filgħodu qalb il-mard li fl-aħħar qed iċedi, tiġi din il-muża tokrob sabiex tinkiteb. Il-kitba hija passjoni u għalkemm kien hemm min iddejqu u min ħaseb li nużaha biex nimpressjona, ma niċħadx li hija fost l-isbaħ duwa li nsib għall-uġiegħ li kultant inawwar din l-eżistenza. U għalhekk nikteb ma niqafx.

Ritratt għażiż meħud minn Carl Farrugia
Dik il-vara tal-Gafà rajtha tibdel l-espressjoni hekk kif sabet postha lura fil-Knisja. San Pawl tbissem. Forsi lili jew forsi lilna kollha; l-imġienen li nħaqqu kollox sabiex dan l-avveniment jibqà jsir. Imma ejja ngħidu li għal darba, Pawlu tbissem lili biss.

Kemm nixtieq li dik il-vara tista’ titkellem! Konvint li nduna bid-dmugħ imdendel li kelli hekk kif bdiet il-purċissjoni. Konvint li semgħani nkellmu qalb il-ħafna għajjat. Tgħanniqa kienet tinżel għasel. Ilbieraħ waqt live fuq Facebook, Fr. Karm spjega kif Pawlu għex kriżi wara li kkonverta. Kriżi ta’ proċess mudlam li kissirlu kull twemmin u ċertezza li kien ilu jrawwem minn ċkunitu. U allura min jien jien biex niddetta dak li rrid? U dak li rrid x’inhu? Il-fejqan fiżiku ta’ persuni li nħobb daqs dawl għajnejja? Ir-ritorn ta’ imħabba li emmint fiha? Forsi dawk. Ftit sekondi wara nirrealiżża jien stess li huma mpossibiltajiet li għalxejn nixxennaq għalihom.

“Meta mbagħad sebaħ, l-art ma għarfuhiex, lemħu biss bajja bi xtajta fiha, u qatgħuha li, jekk jista jkun, jitfgħu l-ġifen fuqha. Irħew l-ankri u telquhom il-baħar, u ħallew ukoll l-irbit tat-tmun.”

Waqt li Gabriella Agius kienet qed taqra r-rakkont spettakolari tal-wasla ta’ San Pawl f’Malta, laqtuni dawn il-frażijiet apparti l-mod eċċellenti kif qrat is-silta. Hekk kif ħadu deċiżjoni, irħew kollox… it-toqol u l-irbit… iċ-ċertezzi. U erġajt ftakart fil-kanzunetta ta’ Fabi, Vince chi molla.
Ftakart ukoll kif ftit jiem ilu sieħbi qalli sabiex meta nitħadded ma’ dak li “aħna għalih u tiegħu”, infakkru sabiex jieħu r-riedni f’idejh. Qalli biex meta nitolbu hekk, nemmen u nerħi t-tmun jien ukoll. Kultant nirrabja għax inħoss li xbajt u għajjejt inċedi. Xbajt u għajjejt nisma’ kliem ta’ tifħir iżda naqla’ id-daqqiet għall-istess raġuni. Xbajt u għajjejt niltaqa’ ma nies li jibżgħu jkunu veri, imqar lejhom infushom. 
U għalhekk l-ammirazjoni sħiħa lejn Pawlu u ħadd iktar. Pawlu li jġorr profil ta’ bniedem supperv – mhux ta’ qaddis tajjeb. Pawlu għaraf juża r-ras iebsa li kellu sabiex, kif spjega Karm, ħajtu ma tkunx gidba, ma tkunx dwaru iżda dwar xi ħaġa ikbar minnu: l-imħabba. Il-ġifen tfarrak iżda hu le. L-ebda tempesta ma rnexxielha twaqqfu – pjuttost bil-kontra!

Wegħda għal Milied tajjeb

December 25, 2018 | Tberfil

Mario, Giselle, Anġlu, Romina… nista’ ngħid li l-Milied ħa tifsira friska permezz ta’ dawn in-nies u l-esperjenza li qed ngħixu flimkien fl-aħħar xhur. Nies ta’ qalb kbira u li ma jistennewx illum biex jifhmu x’inhu l-Milied. Nies li bis-sempliċità tagħhom u fit-tbatija li qed jgħixu, jafu xorta jxammru l-kmiem u jġibu tbissima fuq fomm min verament għandu bżonn.

Ħajti nbidlet immens fl-aħħar xhur. Nista’ ngħid li mhux dejjem fhimt xi jkun għaddej minni biss dejjem kont ottimist li l-bidla ġġib Milied ġdid. Il-ħajja qisha stazzjon tal-ferrovija. Inti tirkeb vapur tal-art bit-tama ta’ vjaġġ sbejjaħ u destinazzjoni li ssaħħan lil qalbek imma kultant issib ruħek, bil-biljett f’idek titgerbeb fuq art kiesħa, mormi minn fuq staffa kemmxejn għolja.

Wegħda għal Milied tajjeb; dak li għadda, dan u anki li ġej – kliem fieragħ mimli illużjoni li titgerrem u titfarfar quddiem il-lingwaġġ dirett tal-ħajja. Il-kliem ma jiswa xejn quddiem ħajja li hija iebsa u diretta; ħajja li taf tkissrek u tixkupak jekk ma tkunx lest tqum, timxi magħha u kif jgħid Morgan, tħalliha tieħdok x’imkejjen oħra. Il-kliem ma’ jiswa’ xejn quddiem il-mewt ta’ Rose li sellimtilha ftit ġranet ilu u li l-għada sirt naf li ġiet il-mewt inkiss inkiss u ħaditha x’imkien ieħor. Aktar kmieni, Mario Vella irrifletta fuq argument simili ukoll u qbadt nhewden:

“Id-dwal lelliexa, l-ikel bnin, l-irdoss ta darek, l-affezzjoni ta genituri, qraba u hbieb, ir-rigali maghzula b’reqqa u attenzjoni ghad dettal, il-biljett ghal pudina tal-milied, id-diskorsi solidari ta joseph, adrian u mary louise, il-muzika, il-programm shih kalcistiku li hemm imhejji fir-renju unit ghal boxing day, trading places, gremlins, imbuljuta……..ghiduli inthom kif jista jkun ma tahsibx dwar il-mewt imminenti tieghek f’dawn il-jiem.”

In-nies għamlulu ħafna likes kieku. Imma minjaf x’qed jifhmu jew ma jifhmux? Tgħid kapaċi jifhmu d-dmugħ ta’ min hu mnikket jara lill-għeżież tiegħu jitbegħdu minnu – bla ma jista’ jintervjeni? Tgħid jifhmu lil dak in-nurse li llum daħal xogħol bħas-soltu għassa ma’ pazjenta mifluġa u sibtu jibki lil oħtu u bintha li ħallew din il-ħajja tant kmieni? Tgħid jifmhu lil min bit-trawmi tiegħu stess xorta waħda qed iħalli kollox biex iservi mħabbtu lejn persuna mportanti? Tgħid jifhmu lil min imbikkem jissielet ma’ mewt li tqarreb issejjaħlu? Tgħid jifhmu xi tfisser li ċċedi kollox biex tara lil xi ħadd kuntent? Tgħid jifhmu? Jew forsi jiftħu ħalqom, jaqbdu pinna u jagħmlu like?

Kemm hi sabiħa t-tgħanniqa li tajtni fil-parkeġġ qalbi! Imżewqa b’silenzju li jifhimni, jew li jipprova. Silenzju li huwa Milied għal imħabba li kuljum lesta tmur x’imkien ieħor.

Fl-Isqaq

November 29, 2015 | Uncategorized

“Imbagħad f’dan l-isqaq f’Ħal Qormi ommi ltaqgħet ma’ ġuvni (refuġjat ieħor mir-Raħal Ġdid) u żżewġitu u komplew bir-rifuġju tagħhom f’Ħaż-Żebbuġ.”

Hekk kiteb Immanuel Mifsud f’artiku minn tiegħu li deher illum. Kitba ta’ Mifsud dejjem tinżel għasel, u waħda qasira tinżel aktar faċilment ngħid għalija. Bħal biskuttin ma’ belgħa tè minflok ikla bi tlett platti.

Laqatni wisq dak il-paragrafu ikolli ngħid. Lil hinn mill-kuntest li kien qed jikteb dwaru Immanuel, ġieni spontanju sentiment kuntradittorju hekk kif qrajtu. Insibha diffiċli mmens nifhem jew aħjar, napprezza kif din ir-‘refuġjata’ tista’ tilmenta mill-ħajja tal-isqaq. Mhux li kien tiġi gwerra u tibgħatna fi sqaq li jġibilna dak ir-refuġju emozzjonali; refuġju mis-solitudni li kultant taf toqtol aktar mill-bombi; refuġju għall-ħajja!

Imma l-ħajja dik hi, ikollok l-abjad u tkun trid l-iswed. U viċi versa. Ispirat minn kliem Kristu dejjem emmint li l-bniedem mhux bil-‘likes’ biss jgħix. Inħoss li ngħix f’ħajja fejn għalkemm miżgħud bil-ġid, ħbieb u x’naf jien, hemm il-bombi neżlin. Kultant tisma’ s-sirena ddoqq. Kultant jiġi minn iħabbatlek u jistiednek tmur f’raħal ieħor… imma fejn? X’raħal? Jekk il-qalb hija waħda.

F’dik il-gwerra tista’ biss toħroġ mix-xelter, tiftaħ idejk, tħares ‘l fuq u tħalli l-bumbardament jibda. Ġieli jkissrek u ġieli jsaħħek. Bħall-abjad u l-iswed din! Bħar-ritratt ta’ Immanuel.

Qatt

November 21, 2015 | Uncategorized

Qatt ħadd kitiblek ittra ta’ mħabba, poeżija?
Forsi għadek ma rċevejtiex. Qatt sibt ruħek quddiem dak li r-ruħ ma tafx tispjega u li ġie tradott għall-qalb u miktub mill-moħħ f’mument sagru, bi kliem sempliċi, probabilment medjokri?

Qatt qbadt waħda minn dawk l-ittri, forsi waħda minn dawk li llum sfaru u ħallejtha tkellem lil ruħek? Qatt missejt mal-eternità f’dak il-ġest? Qatt twaħħadt magħha, imqar għal sekonda jew tnejn? Qatt għoddejt ismek u qabbiltu mat-taħbit tal-qalb li xtaqet tkun tiegħek; għal dejjem miegħek? Qatt ħarist lejn il-wisa’ u t-tul ta’ dik il-karta musfara u qbiżt fil-fond ta’ bejniethom bħal f’baħar blu u frisk li jitħabbeb ma’ ġismek lixx u skur? Qatt iġġilidt ma’ dik il-linka sabiex ma tħallihiex tisraqlek nifsek? Qatt aċċettajt it-telfa?

Qatt ħadd kitiblek ittra ta’ mħabba?

Qatt għoddejt id-dbabar tad-dmugħ li nixfu fuqha?

Ħarba

October 12, 2014 | Artistic

Nixtieq naħrab, nivvjaġġa bħal żrara maqbuda maqrusa mal-lasktu ta’ rota ta’ karozza. Imqar tkaxkira fuq l-asfalt, imma naħrab…

Naħrab minn mistoqsijiet li jwelldu risposti li jweġġgħu. Naħrab minn silenzji banali, u kliem vojt li jirbumbjaw iktar minn żaqq balena fuq dieta stretta. Naħrab minn qalbi… naqlagħha, inħalliha warajja, forsi jgħaddi tifel, jaħsibha ballun u jixxuttjaha għal għonq it-triq, sakemm forsi buffura riħ tkaxkarha sal-port u tgħarraqha f’baħar, qalb il-fdalijiet ta’ vapuri u bombi tal-gwerra. Jew qalb flixken tal-plastik li tbewwsu ma’ tant xufftejn għall-kuntrarju tagħha.

Naħrab minn ġismi u dil-forma, difettuża, xejn interessanti. Naħrab f’art mingħajr toroq u hemm naħbi moħħi u ħsibijietu – u nħallieh jhewden u jhewden sa ma jitfaċċa serp kiefer u jibilgħu bla wisq posati, fradal jew manjieri tal-mejda.

Naħrab mill-kliem sabiħ li nħela minn persuni li kienu f’ħajti fil-passat u li llum sparixxew bla wisq ħabblu sufhom… għax hekk kien hemm bżonn forsi. Naħrab mill-ħsibijiet dwarhom. Naħrab mill-ħabs ta’ ħolm din id-dinja u nfittex art taħt stilla bħal f’ta’ Betlem – fejn ruħi ssib fejn tkanta “glorja” jew forsi tirgħa ma’ erba’ mogħożiet umli.

Nixtieq… naħrab mill-leblieba li nħobb, sa ma nsib spazju fejn l-imħabba titfaċċa quddiemi u mhux tibqa’ tikolni minn ġewwa. U f’dak il-mument insellmilha, u naħrab b’kemm għandi saħħa fejn qatt aktar ma naraha jew nisma dwarha. Idealment f’post fejn bħall-mibgħeda, l-imħabba mhix kunċett.  Naħrab minn imħabba marida, li trid tħobb biss lilha nfisha. Naħrab minn imħabba li tilgħabha ta’ ġest ta’ karità… Naħrab minn l’Univers li jobdi lill-imħabba kif jirrakkontaw Battiato u Consoli.

Naħrab, nixtieq naħrab, anki minnek li qed taqra u qed tinterpreta dak li qed taqra skont x’tarrfitlek ħajtek. Għax ħajti qaltli mod ieħor. Għax jien mhux bħall-irġiel l-oħra.

“Mare mare mare voglio annegare
Portami lontano a naufragare
Via via via da queste sponde
Portami lontano sulle onde”

Remurdered. Maqtul mill-ġdid.

April 18, 2014 | Uncategorized

Remurdered. Maqtul mill-ġdid.

Biċċa mużika ideali għall-ġurnata tal-llum fejn ħafna nies madwari narhom mitlufa wara tifkiriet ta’ żagħżugħ tal-età preċiża tiegħi li spiċċa msallab wara li ngħata bewsa.

Illum ma tantx għandi ħin nikteb minħabba mpenji oħra, biss kelli dan il-ħsieb iberren hekk kif dalgħodu faqqgħu dawk it-tlett sajjetti meraviljużi bejn is-sur ta’ quddiem kamarti u qalbi. U meta jberren, ikun irid jinkiteb!

Lil min qed insallab illum?

‘L bogħod minn kull diskors reliġjuż, ikolli ngħid li l-iktar sitwazzjoni li spiss ninjora hija meta nispiċċa nsallab lili nnifsi. Għandi x-xorti li f’ħajti tfaċċaw nies li b’xi lingwa jew oħra, ifakkruni meta jarawni b’xi kaxxa msiemer f’idi u martell fl-oħra. Kultant l-imsiemer tal-biżgħat, l-imsiemer tat-tfulija, taż-żogħżija, l-imsiemer ta’ mħabbiet passati, l-imsiemer ta’ futur ‘bir-ross’ bħal f’televiżjoni antik jew l-imsiemer ta’ xewqat li jaqtgħuk mill-preżent. Minn issa.

Lil min qed insallab illum?

Nemmen fil-qawmien. Nemmen fi proċess li ħafna jitkellmu dwaru. L-istess proċess imma mhux l-istess nies, jew aħjar, mhux l-istess kostum. Min liebes ta’ qassis, min ta’ għalliem imżewwaq bl-akkademja, min bil-beġġ tal-mużew, min bid-dreadlocks, min miksi make up, min b’xagħru mqaxxra, min b’kitarra jew pinzell, min f’qiegħ ta’ sodda qabel telaq u min f’nofs bikja ta’ ferħ. Ħafna kostumi u gwerer iżda l-istess messaġġ.

Nemmen fil-qawmien ta’ min weħel mal-passat, ta’ dik it-tfajla mill-isbaħ li nqabdet il-Gżira tiġġenera l-flus b’ġisimha, ta’ dak l-attivist li spiċċa mjassar mill-ħsieb tal-vjolenza. Nemmen fil-qawmien ta’ dak il-missier li ngħalaq f’kamartu jaqra kotba inutli li wikkielu l-kappillan biex mingħalih isalva ruħu billi jixtarr mewtu. Nemmen fuq kollox fil-qawmien tiegħi lejn ħajja profonda bħall-għawma f’baħar blu u r-riħa ġenwina, għalkemm mielħa, tiegħu. Fuq kollox nemmen fil-bewsa; fl-imħabba.

Kien ikun fierah dan it-twemmin, mingħajr il-qawmien.

Le żgħażugħ, mhux kollox hu mitmum. Le ma rridx inkun ħati ta’ qtil ieħor.

Remurdered.

Il-bewsa hija qawmien u qatt tradiment.

L-imħabba

May 5, 2012 | Tberfil

“love” minn ssuunnddeeww

Ili ma nberfel. Illum jien hawn bil-pinzell u ftit laned taż-żebgħa taż-żejt.

X’inhi l-imħabba?

Dejjem fhimt u għext l-imħabba bħala emozzjoni li tħakkek ma’ dak kollu li hu sagru (le, mhux reliġjuż), spiritwali u intimu. Kbirt f’parroċċa kburija Pawlina u forsi dik id-definizzjoni għall-imħabba hija ħtija tal-għażiż Pawlu, il-kompliċi qattiel konvertit li kiteb b’tant emozzjoni x’inhi l-imħabba tant snin ilu… meta fl-ewwel ittra lill-Korintin kiteb:

“Kieku ma kellix imħabba jiena ma kont inkun xejn…

… Li kont nitkellem bl-ilsna tal-bnedmin u ta’ l-anġli bla ma kelli mħabba, kont inkun qisni strument tar-ramm iżarżar jew platti jċekċku. U kieku kelli d-don tal-profezija u kont naf il-misteri kollha u l-għerf kollu, kieku kelli l-fidi sħiħa li tqanqal il-muntanji imma ma kellix l-imħabba, jiena ma kont inkun xejn. U kieku kelli nqassam ġidi kollu fil-karità u nagħti ġismi għall-ħruq bla ma jkolli mħabba, xejn ma jkun jiswieli ta’ ġid.
 
L-imħabba taf tistabar u tħenn; l-imħabba m’hijiex għajjura, ma tintefaħx biha nfisha, ma titkabbarx fuq l-oħrajn; ma tagħmilx dak li mhux xieraq,
ma tfittexx dak li hu tagħha, xejn ma tinkorla; ma żżommx f’ qalbha għad-deni
ma tifraħx bl-inġustizzja, imma tifraħ bil-verità; kollox tagħder, kollox temmen, kollox tittama, kollox tissaporti. L-imħabba ma tintemm qatt.”

Inkitbu mijiet ta’ poeżiji iżda naħseb l-ebda waħda ma’ tiżboq ‘l din. Kitba sagra li tmiss dak li huwa tassew il-ġist tal-imħabba. Illum li qbiżt it-tletin b’sena, nammetti li nħoss li ċerti esperjenzi fil-ħajja, fhemuni aħjar x’inhi mħabba. Fundamentali l-fatt li l-imħabba ma hix definita minn forma, kulur, regoli, sessi, età jew kulturi. L-imħabba hija anarkija, hekk kif spjegajtha f’kitbiet oħra bħal din (klikkja hawn).

Imħabba tfisser, l-ewwel u qabel kollox, għotja. Meta tħobb, tingħata, mingħajr mistoqsija. Imħabba tfisser fiduċja; fiduċja li tgħeleb kull suspett tant li saħansitra ma tħallilux skop. Imħabba tfisser bidla; ma tistax tħobb jekk m’intix lest tinbidel. Imħabba hija passjoni; passjoni fil-kliem, fil-ġesti, fil-ħsieb – fejn kollox hu mirqum sabiex iseddaq. L-imħabba hija llum u għada iżda mhux ilbieraħ. L-imħabba tfisser ħajja; twelid ta’ ideat, entużjażmu… bħal ħuġġieġa li qatt ma tintefa, anzi titqawwa f’buffura riħ. L-imħabba tinvolvi lir-ruħ, lill-qalb u lill-ġisem; lill-bniedem sħiħ.

Ngħalaq b’dan il-ħsieb li ħarbixt xi snin ilu: 

Skond* Pawlu

Mhux aħjar li kieku int hawn
biex nitħabblu
bħal f’għoqda
f’lejla ta’ mħabba
u nfakkru f’widnejna
x’inhi l-imħabba
skond* Pawlu?

* il-kelma skond niktibha hekk b’mod intenzjonat