Category: Tberfil

Ħinijiet tal-Ħdud

Għal darb’oħra ma xtrajtx il-gażżetti tal-Ħadd u għal darb’oħra bħal ta’ kull nhar ta’ Tnejn, ġietni l-kurżità nara x’intqal u x’ħareġ waqt il-ġranet tal-mistrieħ.

Irnexxieli niddobba s-Sunday Times illum u wara ġurnata xogħol ta’ ħdax il-siegħa, intfajt inqalleb. Ħbatt ma xi affarijiet li tawni gost, oħrajn iżda, ma flaħtx narahom u qallibt niġri l-paġna, filwaqt li oħrajn ġabuli sensazzjonijiet ta’ stmerrija totali.

Bħalma ngħamel fil-maġġoranza tad-drabi, bdejt nixref il-gazzetta minn wara. Forsi ‘l fatt li hi gazzetta nkredibbilment ippakkjata f’kull sens, iqabbadni biżà li mhux ser nasal sal-paġni sportivi!

Bdejt immeddjatament inħabbat rasi mal-mejda hekk kif intbaħt bil-proġett Young Enterprise li ġie rrekklamat b’ritratt kbir! Qed nara sew? Dawk Vinyls li hemm iffurmati f’vażuni? Dak Vinyl tad-Decca li għandha din it-tfajla (dik għandha ħila titbissem?) f’idejha lest biex jinbaram ukoll? Iva, u l-ieħor tal-Parlaphone! Imma għalfejn il-fotografu, Chris Sant Fournier ma nfaqax jkisser bħalma Kristu kisser fuq l-għatba tat-tempju? L-arti u l-istorja mużikali ffurmati f’vażuni! Biex tgħaxxaq din l-idea qed tiġbor l-applawsi u forsi xi sold jew tnejn! Mulej aħfrilhom għax ma jafux x’inhuma jgħamlu!

Tlift l-interess naqra l-istorja dwar l-allegati abbużi intant!

Imsomma wasalt paġna 57 u mistoqsija waħda qamet immedjatament… fejnu l-logo tal-anniversarju li għażlu Debenhams xi ġimgħa ilu? Nispera li mhux jiddejqu jippubblikawh wara li rredikolaw l-eżercizzju ta’ disinn ta’ logo għal semplici kompetizzjoni ta’ “likes” fuq Facebook!

Ħaqq! Insejt immur Pupu fil-Baħar!!!

Sabiħ dan ir-riklam ta’ Zest – ħarsa li zest illum saret tfakkarni fil-Kinnie – u kwazi kwazi qed naħseb li m’inix konvint dwar dak id-dettall tal-għarusa minn wara!

U wara l-infinità ta’ paġni, kważi inutli, ta’ riklami u avviżi klassifikati, fejn ilmaħt lil sieħbi antik Elton, ġiet f’idejja din l-ewwel ħarġa ta’ “Liv in gozo” – gwida għall-propjetà f’Għawdex, li iżda tirriklama wkoll appartamenti fl-iMsida! Nibqa ngħid illi aktar ma jmur, aktar qed neżawrixxu s-sbuħija li taqra gazzetta!

Ħadt nifs x’ħin wasalt fil-paġni tal-kultura u ntratteniment. Aħbarijiet sbieħ bħal kuncert Akustika f’St.James, dak ta’ Santana u fuq kollox il-miġja ta’ wieħed mill-ġenji mużikali kontemporanji, Owen Pallett li ser idoqq ġewwa l-Ħamrun grazzi għal Kinemastik u StageDive.

Nammetti li erġajt qallibt niġri l-paġna x’ħin rajt x’ser jgħamlu l-Airport Impressions dax-xahar!

Issa m’għandix saħħa nintefa naqra l-artiklu ta’ Mike ma’ Norman Cook imma nżommu qrib u naqrah – jew jekk insibu fuq is-sit, nitfgħu jinqara bl-ispeech tal-Macbook.

Albert Storace u Kenneth Zammit Tabona jinsabu hawn ukoll – żewġ protagonisti tal-kritika li kelli x-xorti niltaqa’ magħhom u ninnota l-modi tagħhom, distinti imma mżewwqin bl-ironija, l-għerf u l-imħabba lejn dak li hu magħmul tajjeb. Imma ġejt misruq mir-riklam tal-Palazz tal-Girgenti li ser ikun miftuħ għall-pubbliku fi tmiem il-ġimgħa li ġej – hmmm appetituż!

Ir-ritratt ta’ Realtà fakkarni fil-passjoni li għaddejjin minnha sħabi Alex Vella Gera u Mark f’ġieh il-libertà tal-espressjoni! Ħasra hux kif hawn Malta għad hawn tant injoranza tirrenja anki fit-tmexxija ta’ strutturi edukattivi!

Paġni 16 u 17 huma wisq attraenti għalija bir-riklam tal-ktieb kapulavur ta’ sieħbi Ġorġ Cini dwar Strada Stretta li nissuġġerixxi lil kulħadd jakkwista – u xi ngħidu għall-illustrazjoni ta’ Maurice Tanti Burlò – bicca xogħol li ġġiblek tbissima fuq l-argumenti li qamu bħal xita kontra s-Sur Giletti.

Iktar dwar Realtà u fuq in-naħa l-oħra naqra li s-siġar il-ġodda li qed jitħawwlu ġewwa Putirjal, inġagħbu mill-Italja! X’taqbad tgħid għid?

Minflok nikkonsla bl-istqarrija ta’ Monsijur Charles Vella li stqarr li qal li d-divorzju mhux ser ikisser familji Kristjani! Eżattament dak li nemmen jiena.

U ser nieqaf hawn. Kif għidna, gazzetta mburġata sa ruħ ommha u naħseb anki nannitha. Ngħlaq billi nistqarr kemm hu ironiku dak l-album ta’ Joseph Calleja (fuq paġna 9) ppubblikat mid-Decca meta niftakar f’dawk l-imberkin tal-Young Enterprise! Tgħid l-album ta’ Calleja diġà sar vażun?

Il-lejl it-tajjeb.


Kwistjoni t’arroganza

Skond xi servizzi ta’ aħbarijiet lokali, il-ministru Austin Gatt tenna llum illi jekk il-poplu jivvota favur divorzju, dan ma għandux jorbot idejn id-deputati fil-Parlament sabiex jadottawh fil-liġi.
“Infrastructure Minister Austin Gatt insisted today that MPs should still be able to vote according to their conscience, even if the yes camp won the divorce referendum, because what the people were being asked about was a matter of conscience, not a political one.”Times of Malta
Meta nisma aħbar hekk, inkompli ninduna kemm hawn mexxejja li jafu jkunu redikoli.
Nibdew mill-fatt li dan huwa argument inutli, speċjalment bħalissa meta d-dinja qed tesperjenza żewġ kriżijiet maġġuri, b’waħda minnhom li tant tolqot lil pajjiżna. Id-dritt tad-divorzju huwa dritt ċivili li bl-ebda mod ma jobbliga lil min jiżżewweġ sabiex jiddivorzja!
F’każ ta’ żwieġ fallut, u wara tentattivi serji sabiex dan jiġi rkuprat, ma nara xejn li jmur kontra l-valuri jekk il-koppja tiġi meħlusa mir-rabta ċivili tagħhom filwaqt li tiggarantixxi t-trobbija tat-tfal.
Dwar it-twemmin Kattoliku, naqbel ma dak li kiteb illejla sieħbi Istivan fuq Facebook:
“There’s no reason why Catholics should have a problem with a divorce law. If you’re Catholic, technically divorce doesn’t apply to you, so the law changes nothing, while letting others have a life. Or is it that Catholics: (1) Want to enforce their beliefs on everyone, and (2) don’t trust each other to abide by Catholic regulations? In which case, there’s even more reason to pass this friggin’ law”
Allura nistaqsi b’liema arroganza jista xi ħadd elett mill-poplu, jissuġġerixxi li l-Parlament imur kontra r-rieda tal-istess poplu?
Għaliex l-istess ħsieb ma ġiex suġġerit meta l-poplu ħareġ jivvota favur is-sħubija sħiħa mal-UE? Jidhirli li l-istess Ministru kien ħadha bi kbira meta Alfred Sant kien interpreta r-referendum b’mod differenti minn norma! (ara hawn biex tifhem xi rrid ngħid)
Filwaqt li nammira lil dawk il-membri parlamentari li kapaci jivvutaw kontra dak li “tirrikkjedi” in-norma, nittama li kollha kemm huma jirrealiżżaw li Malta tinsab iżżeffen f’logħba ta’ poteri bejn il-mexxejja kosmetiċi Ewropej u dawk għomja, Nord Afrikani.

Il-ġisem u ċ-ċensura

Lura minn Bari u mill-Karnival ġewwa l-villaġġ ta’ Putignano. Karru ta’ qisien ġiganteski, jirrapreżenta l-jum u l-lejl, permezz ta’ żewġ figuri umani, parzjalment għarwenin. Kuntest satiriku u grottesk fejn il-ġisem mhux ċensurat, fejn forsi t-tbissima li jitrasmettu jgħelbu t-taboos li numru ta’ kulturi sa minn dejjem kienu jafu jimponu.

Niġi għall-punt.

Nibqa’ nistgħaġeb kif fid-dinja tal-llum, il-media, iżda wkoll il-mentalità ġenerali tibqa’ tagħżel li tiċċensura l-ġisem tal-bniedem anki meta dan ikun espost f’kuntest naturali, eleganti jew/u artistiku.

Dan il-fatt jiffrustrani minnu nnifsu iżda l-frustrazzjoni tikber meta niftakar li minn naħa l-oħra ftit li xejn niddejqu nitrasmettu jew nirrappurtaw xeni vjolenti; kemm dawk fiżiċi u dawk psikoloġiċi.

Jinqala’ dibattitu sħiħ jekk titfaċċa żejża fuq riklam. Ironikament, l-istess nies li jitkażaw quddiem xena hekk, ikunu dawk li probabilment jaffaxxinaw ruħhom (jew għall-inqas, hekk jgħatu mpressjoni) quddiem biċċa arti rinaxximentali.

Mhux ta’ b’xejn li bqajt skantat kif imbagħad ma ntqal xejn meta riklam ta’ ditta popolari tal-ġugarelli tat-tfal, f’xena ta’ żona residenzjali minn tagħha, inkludiet pupu qed jixxabbat mill-“convertible” b’pistola f’idu! Dan kien riklam prominenti fuq bus stop fix-xatt ta’ Tas-Sliema!

Qed niftakar f’mument ieħor, ġewwa Għawdex. Tifel ta’ xi sentejn jispara b’pistola lejn arcade video game akkumpanjat b’tant “injoranza” minn missieru.

Allura ngħid jien fejn hu l-periklu? Certu films u ċertu drama maltija, mhux iktar perikolużi minn ġisem espost ta’ mara jew raġel?

Omm l’injoranza dejjem tqila

Niskanta kif għad hawn min jistaqsi “jaqaw fil-Libja qed jiġri xi ħaġa?”. Kultant tgħejjini l-injoranza tal-Maltin.

Il-kelma njoranza nħobb nifhimha mhux kif dejjem għallmuni imma kif iħobb jispjegaha tajjeb Marco Castoldi, meta jgħid li l-injoranza hija effett ta’ xi ħadd li jinjora.

Kif tista’ tinjora dak li qed jiġri ftit kilometri bogħod minn pajjiżek u taljena bil-eurovision? Kif tista’ tħossok parti mid-dinja jekk lanqas taf li pajjiżek qiegħed jieħu parti fi Storja ta’ pajjiż ieħor?
Is-Sibt li għadda kelli x-xorti nattendi Xbihat ta’ xi wħud li huma Kattolici. Rakkont imżewwaq dwar Maltin li lura fis-sittinijiet iġġieldu u tlewmu għad-drittijiet tagħhom. Poplu li għal darba, tnejn qam kontra dawk li kienu jrejjquh liġijiet u twemmin marid. Sibt interess fl-analoġija bejn il-poplu Malti u dak Nord Afrikan li għalkemm f’perjodi differenti, stenbħu sabiex ifittxu l-libertà.
Ironikament iżda ninnota kif il-poplu Malti llum kważi kważi jgħix f’estrem ieħor fejn kollox huwa ovvju, fejn li tqum għad-drittijiet tiegħek lanqas jgħaddi mill-moħħ, fejn ir-rivoluzzjoni hija meqjusa bħala attakk, fejn id-demokrazija hija nterpretata f’dittatorjat sottili, armat b’karti, firem, formuli, multi u avukati.

Ħasra mbagħad kif persunaġġi magħrufa jeħduha kontra min joħroġ jipprotesta fil-pubbliku b’mod pacifist u jakkużawh li jrid “jidher”. Dan meta huma stess jipprotestaw bħalu. Ngħid jien; fejn hi l-libertà? Min hu d-dittatur tas-socjetà tagħna llum? Min hu li qed jinjora?

Minn qalbi nawgura lil ħutna Nord Afrikani li filwaqt li jfittxu l-libertà għalihom u għal pajjiżhom, ma jgħamlux l-istess żbalji tagħna li rrassenjajna ruħna għall-opinjoni ta’ min fdajna u dik tat-televiżjoni u ninsew li anki aħna għandna waħda!

Beningi u belti

Tinżel bħal għasel, mixja tul it-toroq ta’ beltna l-kapitali f’dawn is-siegħat tal-ġurnata. Anki jekk tiġi bla mistenni. Ix-xewqa tgħelibni u iktar milli riġlejja, qalbi timbuttani ngħamel pass, ieħor u ieħor. Nintilef inħares ‘l fuq u ninnota li għalkemm terraqt għal ħamsa u għoxrin sena f’dawn it-toroq, kont aljenat biżżejjed li nitlef numru vast ta’ dettalji; ammont kbir ta’ rikkezzi, prodott missierijietna.

U nerġa nserraħ fuq il-magħqad li jdur bħal żugraga quddiem il-kompjuter, inkompli fejn ħallejt bl-intervent ta’ Beningi f’Sanremo u nħossni nifhmu. Inħoss l-istess dmugħ li jrid joħroġ minn għajnejja meta nitkellem fuq belti – u mumenti oħra – anki fuq pajjiżi.

U nġib quddiem għajnejja ‘l missierijieti li ħolmu li jiena ngħix f’dil-belt, kuntent, magħġun ħaġa waħda mal-kultura, mal-ħajja f’komunità, mad-disinn, il-forom, l-arti, il-ħsejjes mużikali tar-riħ li jiġri tul toroq twal u jikser kantunieri dojoq, il-forom ta’ dellijiet ġiganteski projetà ta’ dettalji ckejkna. Missirijieti li fil-kaos ta’ monti maħnuq ta’ filgħodu, lagħbu logħba mas-skiet ta’ Triq Merkanti ta’ filgħaxija iżda llum biegħu x-xogħol ta’ missirijiethom biex jgħamlu spazju għall-pjan tal-mexxejja.

F’moħħi nerġa nħares ‘l fuq u ninnota t-tabelli tal-aġenziji tal-propjetà, li llum ħakmu lil belti bħalma qatt ma ħakmuha t-Torok li xtaquha. Nittawwal lejn dik il-gallarija fi Triq Merkanti, kantuniera ma’ Triq Lucia u nimmaġina lil ta’ qabli kburin biha u llum imbikkma għax uliehom bħall-abbati, jitolbu l-ħniena jew għax uliedhom alabiebhom minn missierijiethom u warrbu l-memorji tagħhom ġewwa Hastings.

Iva? Le? Forsi? Imma xi jfisser?

Jidher li aktar ma jgħaddi, aktar qed noqorbu għal mitiku referendum.

“Referendum”, kelma li tqabbadni t-tkexkix wara l-fares li saru lura fl-istorja ricenti ta’ pajjiżna. Kelma li anki wara dawk il-fares kollha, ħadd minn dawk responsabbli ma ndenja ruħu jesplora fid-dettall – u wisq nibża li pajjiżna jinsab bil-preparamenti għal karru trijonfali ieħor.

Nammetti li nibża ħafna mill-mod suġġettiv kif il-politici jgħażlu li jinterpretaw il-process ta’ referendum skond il-bżonn. Diġà nkwetanti l-mod kif tiġi fformulata l-mistoqsija, aħseb u ara l-interpretazzjoni tar-riżultat!

Dejjem qabbilt referendum mas-sitwazzjoni ta’ missier li jidħol mat-tlett uliedu f’ħanut tal-ħelu, jaħtaf kejk tac-cikkulata u jdur fuqhom sabiex “jikkonsulta” jriduhx jew le. Qatt ma rnexxieli nsib sitwazzjoni li setgħet tgħini nara riżultat b’mod aktar oġġettiv: ngħid għalija jekk wieħed mit-tfal jaccetta dak il-kejk, ieħor jgħid le, u l-ieħor jinjora, il-kejk ma għandux jinxtara għax nemmen li min jinjora għandu sensazzjonijiet aktar negattivi milli pożittivi lejn l-oġġett; jekk le, jaccetta.

Ejja nimmaġinaw popolazzjoni ta’ 100 membru li trid tiddeciedi dwar id-divorzju: Mela ejja ngħidu aħna li minn 100 ruħ eliġibbli, 91 jieħdu l-kedda li jqumu u jmorru jivvutaw u d-9 l-oħra jiġu kemmxejn alabiebhom. Minn dawk il-91, 48 jgħidu li jridu d-divorzju u 42 jgħidu li ma jridux. Wieħed jibqa’ ndeciż u minflok iħarbex “good luck Glenn!!”.

Inħoss li tkun sitwazzjoni tassew redikola li b’marġinu daqstant zġħir ta’ distakk, tinqatà linja f’deciżjoni hekk importanti. Dan bħalma ġara fir-referendum precedenti. Huma mumenti hekk fejn inħoss li d-demokrazija ssir bażwija, redikola u dittatorjali. Huma mumenti hekk fejn ma nifhimx għalfejn ir-raġuni u s-sens komun ma jirbħux fuq l-ostinazzjoni għar-“rebħa” tal-argument.

Naraha għażla iktar matura jekk d-deciżjoni tittieħed jekk ikun hemm marġini ta’ 30% u allura jkun hemm certu sens ta’ qbil li qed issir l-aħjar għażla mingħajr riskju li nofs il-membri jispiccaw dimotivati.

Issa li qed jingħad li l-Prim Ministru ssuġġerixxa li ssir mistoqsija, skond hu, diretta, (“people should be asked a straightforward question of whether or not they agreed on the introduction of divorce.”) jien għandi iktar flieles f’rasi:

  1. Jekk poplu jgħid li jaqbel li jidħol id-divorzju, dak ifisser li tak id-dritt taqbad u ddaħlu jew għandu jibda process ġdid biex issir l-aħjar introduzzjoni?
     
  2. Il-persentaġġi tal-marġini għandhom jiġu identifikati minn qabel? Jew jekk ikun hemm 1% fuq naħa jew oħra, dan ikun deciżiv f’ġiegħ id-demokrazija?

U allura ngħid jien għax ma ssirx mistoqsija bħall-“Inti trid li l-Gvern Malti jibda process minnufih sabiex tigi ntrodotta l-ligi favur id-divorzju fil-liġi ta’ Malta?”

Saqsejtni “Are you sure it’s a good thing that Malta’s Catholic!?”

M’inix xi kattoliku ferventi. Minn naħa l-oħra, bħal xi nies li nafu, naf napprezza kulturi, reliġjonijiet u tradizzjonijiet differenti minn tiegħi.

Nemmen li l-Knisja Kattolika, Kristu ffurmaha fuq bażi ta’ principji ta’ mħabba reciproka u fl-ebda mument ma’ rrakkomanda poteri. Biss, hekk kif il-bniedem wiret it-tmexxija f’idu, beda jifforma regoli u strutturi li sa fl-aħħar raw lil Knisja titrasforma ruħha f’qawwa politika aktar milli spiritwali.

Ma nħobbx nara l-Knisja b’dak il-mod. Għalija l-Knisja hija jien u int li nħaddnu l-istess valuri ta’ Kristu u nemmnu li kull bniedem jistħoqqlu dinjità, imħabba u libertà.

Allura ngħid li le, ma jiddispjacini xejn li Pawlu trakka f’din il-Gżira. Pawlu kellu esperjenza qrib ħafna lejn l-esperjenza ta’ Kristu (għexu fl-istess żminijiet), tħadded u tlewwem kemm -il darba dwar il-valuri, mal-Appostli, il-mexxejja bikrija tal-komunità nisranija. Kien bniedem li ħadd u xejn ma kien iwaqqfu jew ibeżżgħu, iżda l-laqgħa li kellu ma Kristu biddlitu. Issa ma nafx kienetx f’forma ta’ dawl, waqgħa minn fuq żiemel, iżda żgur li dan ir-raġel inbiedel!

Inbidel tant li kien lest li jmur quddiem l-imperatur biex jieħu sodisfazzjon. Inbidel tant li vjaġġa minn post għall-ieħor biex jifforma komunitajiet oħra nsara…

Kelli x-xorti ngħix f’komunità, ngħix esperjenzi ta’ volontarjat/missjoni u nista ngħid li hemm sibt ħafna sentimenti ta’ valur profond! U allura ngħid jien, għalfejn għandi ma nifraħx li Pawlu ġie f’pajjiżi? U jekk ma ġiex f’pajjiżi, għalfejn m’għandix niccelebra li l-messaġġ li ried iwassal dar-raġel lid-dinja kollha ta’ żmienu, wasal f’pajjiżi, wasal lili wkoll?

Ma rridx inħares lejn il-Knisja bħala dik tradizzjonali biss, jew dik li żbaljat biss. Irrid nara lill-Knisja bħala dik is-soru liebsa l-abjad u celest li ferrhet tant tfal imkissra mentalment, dak il-ġuvni li telaq il-karriera tiegħu sabiex ifittex xi ħaġa iktar profonda ġewwa fih! – il-messaġġ ta’ Kristu le?

Ħela fl-użu tal-karta

Għal darb’oħra rcevejt dokument mitbugħ fuq 144 paġna. Dokument finanzjarju ta’ aġenzija – fi ftit kliem dokument bla użu ħlief biex ingawdi r-riħa tal-karta. Minjaf kemm -il kopja ntremew illum mingħajr lanqas biss infetħu? Illum fl-era tal-internet mhux biżżejjed nircievu nota (jew aħjar email) li tindika minnfejn jista jitniżżel id-dokument u jipprintjah min jinteressah?