Category: Tberfil

Monumenti

Ilbieraħ ġie inawgurat monument f’isem il-kelba Star li sfortunatament mietet mewta kiefra sforz l-injoranza u l-qalb ineżistenti ta’ sidha iktar kmieni dis-sena.

Ma naqbel xejn ma’ l-ebda tip ta’ vjolenza jew abbuż lejn l-ebda ħlejqa ħajja, biss f’din is-sitwazzjoni, għandi riżervi dwar monument li jfakkar din il-ġrajja kerha. Nifhem l-argument ta’ sieħbi Etienne li jemmen li dan huwa simbolu tar-rispett li għandna jkollna kemm lejn ħutna umani u kemm lejn l-annimal. Nifhem ukoll lil Ivan li jħoss li dan l-episodju tant laqat nies mad-dinja kollha li għandu jiġi mfakkar biex ma jiġix repetut.

Biss jien nistaqsi jekk bħal f’ħafna okkażżjonijiet oħra, il-kuncett ta’ monument f’Malta sar ikkummercjaliżżat għal kull okkażżjoni, saħansitra biex jitfakkar incident tat-traffiku! Inħoss li f’każijiet simili, il-monument jispicca jirredikola l-ġrajja u mhux jgħolliha. Jaljena lill-poplu u mhux ifakkru.

Nirrikonoxxi, kif qal sieħbi Renzo li l-kuntest fejn ġie inawgurat il-monument, fl-Animal Welfare Centre jgħamel differenza għax huwa kuntest relatat mat-tema.

Il-biżà tiegħi hi li l-monument jieħu post il-ħidma sabiex inrawwmu għarfien fost il-poplu (specjalment il-mexxejja tiegħu) dwar l-imħabba lejn l-annimali u l-ambjent kollu. Jieħu post l-għajnuna li tingħata lil min ma jaffordjax jgħati kura jew iraqqad lil xi annimal marid, fi ftit kliem jieħu post dak li għandu effett fuq skala mhux sensazzjonali imma sensittiva.

Il-biżà tiegħi hi li l-kaccatur jibqa jispara lejn l-għasafar imma tagħhom ma’ ngħamlux monumenti.

Il-biżà tiegħi hi li ma ngħamlux monument għal tant siġar, flora u fawna li nqerdu, b’tant moħqrija, sabiex tinbena xi villa jew xi appartamenti bil-veduti, specjalement f’postijiet protetti, bħall-widien.

Il-biżà tiegħi hi li s-sistema edukattiva Maltija li teccella u tiftaħar għall-livell għoli f’suġġetti mill-iktar innovattivi bħall-IT, hija nieqsa minn tgħalim bażiku ta’ rispett lejn l-ambjent inġenerali, anki meta jidħlu nteressi personali. Dan huwa aktar gravi meta tikkunsidra li certu eżempju ħażin jingħata minn persuni ta’ kalibru u ta’ pożizzjoni għolja li jgħamlu li jridu meta jiġu biex jinvestu f’xi proġett ta’ kostruzzjoni. Xempju car ta’ dan hija l-kanzunetta Lil Malta tal-awtur bravu Walter Micallef.

Allura jien ma naccettax li nkun aljenat minn awgurazzjoni ta’ monument waqt li xi għaref li vvutajtlu qed jgħamel agħar, f’ismi u f’ismek! Nistaqsi l-valuri Maltin illum fejn jinsabu minflok u jekk il-monumenti li aħna miżgħudin bihom ifakkurniex jew jaljenawniex.

Il-Valletta u l-abbatini

F’dawn l-aħħar jiem staqsejt lili nnifsi x’seta’ jerġgħa jgħatini l-ħeġġa li nikteb. Kien żmien antipatku fejn tħossok niexef minn kull opinjoni. Biss illum xi persuni qrib tiegħi reġgħu laqtuli l-kordi tant sensittivi għalija li jmissu lil Belti u lil niesha.

Kollox beda mill-famuż rekord kalcistiku li mill-1983 sa ġimgħa ilu, Hibernians FC kienu jħaddnu. Rekord li fl-għola livell tal-futbol Malti, rajnihom ma jitilfux 37 loghba konsekuttiva. Ġara, iżda li l-Ħadd, 18 ta’ Settembru, Valletta FC irnexxielhom jilħqu l-istess rekord u allura l-konfront tal-bieraħ li nzerta kontra l-istess Hibernians, kien ifisser li Valletta FC setgħu laħqu rekord ieħor.

Kulħadd jaf x’ġara kemm fil-logħba u anki barra. Kulħadd jaf li l-capitano għamel foul ikrah, tkeccew 3 plejers beltin u Hibs rebħu din il-partita. Il-kelma ġriet ukoll li kien hemm xi partitarji Beltin li attakkaw partitarji Pawlisti. Bħalma jiġri dejjem, ilbieraħ kulħadd sar jifhem fil-futbol Malti.

Kif diġa semmejt, kien hemm min bgħat jgħidli li wara il-loghba kien hemm xi partitarji li aggredew lil Pawlisti bla ma ntervjenew il-Pulizija u f’mument ieħor, xi partitarji nfexxu jgħajjruh hekk kif rawh jiccelebra r-rebħa fi triqtu lura. Xi ħadd ieħor filwaqt li ammetta li tal-Belt jafu jghamlu l-ahjar support, tenna li tal-Belt m’huma sports xejn għax fil-final tat-trophy, ġara li ġara.

Niskanta kif nies ta’ certu ntelliġenza, nies li għandhom ir-rispett komplut tiegħi jafu jkunu kapaci jgħaddu kummenti li jiġġeneraliżżaw u jitfgħu dell ikrah fuqi u beltin bħali li għalkemm ħadd u xejn ma jmissilna l-imħabba lejn Beltna u dak kollu li hu Belti, nafu nirraġunaw b’moħħ u qalb sportivi, b’moħħ u qalb intelliġenti, b’kuxjenza matura.

Nistaqsi jekk hux f’kull grupp ta’ partitarji mad-dinja kollha ssibx min jitlef rasu, issib min jinfexx joffendik bil-familja u ssib min m’għandux idea ta’ spirtu sportiv. Possibbli ma jimmaġinaw lil ebda partitarju Belti għaddej għall-affari tiegħu li jaqla tajjira minn partitarji opposti? Possibbli? Jew tassew minnu li l-partitarji mhux Beltin huma kollha full-time abbatini jew arkanġli?

Uħud jgħiduli “iktar int teħodhom bi kbar Pawl!”. X’inhu l-punt li tant iweġġgħani?

Il-punt li jweġġa huwa li dan it-tip ta’ kummenti ħorox joħorġu biss meta fin-nofs ikun hemm il-Beltin. Wisq nibża li fil-ġewwieni, il-kummenti m’humiex indirizzati lejn il-klabb imma lejn il-Beltin bħala komunità. Komunità, li għal kuntrarju ta’ dak li sostna ufficcjal li kellimt ftit tal-ġimgħat ilu flimkien mas-Sindku tal-Belt, Alexiei Dingli, għadha tkaxkar stigma. Stigma li nibtet snin ilu meta l-Belt, riżultat tar-riġenerazzjoni ta’ wara il-gwerer, rat fiha kull tip ta’ nies, bħal f’kull belt imġarrba oħra. Stigma li llum għadha tiġi rreklamata minn ħafna, hekk kif jisimgħu li Belti wettaq xi att kriminali.

Inzerta wkoll li sforz l-appartenenza li għandha din il-komunità lejn il-klabb tal-futbol li jirrappreżentaha, l-attendenza fl-istadium spiss tkun imdaqqsa u aktar minn dik avversarja b’possibiltà akbar li jattendu wkoll persuni li l-interess tagħhom mhux ġenwinament l-isport.

Il-klabb belti spiss ikun fil-quccati, jitħabat għat-titli u jilgħab logħbiet finali, waħda wara oħra. Partiti jaħarqu, li fihom tikber it-tensjoni u fejn facli xi hadd jitlef rasu u jidher fil-gażżetti. Facli tgħid li l-partitarji ta’ Bubaqra huma pacifici ngħidu aħna!

Bħalma dejjem għamilt, bl-ebda mod ma nifraħ lil partitarju jew plejer tal-Valletta FC u/jew Belti li jaggredixxi jew iġib ruħu b’mod mhux sportiv. Ma naqbilx lanqas ma min jifraħ quddiem atteġġjamenti hekk.

Il-kummenti retorici ta’ nies li jaslu għal konklużjonijiet mhux infurmati, jirritawni mmens. Iktar u iktar meta certu nies inqishom mal-intelliġenti, nies li jmorru jgħamlu xogħol volontarju ma’ tfal li ġejjin minn ambjenti difficli, ħabsin jew familji mkissrin.

  • Minjaf kemm tfal Maltin jgħaddu minn problemi għax iġorru l-istigma li ħaddieħor sostna fuq il-komunità tagħhom?
  • Smajna bi stejjer ta’ żgħażagħ li sabuha difficli jsibu xogħol għax “mill-Belt” jew “minn Bormla”… anki dawk b’kondotta nadifa. Għalfejn?
  • Smajna b’għalliema li ma jmorrux jgħallmu fi skejjel f’lokalitajiet simili… Għalfejn? Int għandek sehem?

Forsi ma tifhimnix. Forsi inti medhi tixgħel ix-xemgħat jew tittallab għall-karità,  mal-abbatini sħabek.

Issa li dalwaqt naraw il-brand ufficcjali għal Belt Valletta hekk kif maħduma mill-Kunsill Lokali, (ara hawn) nerġa nħeġġeġ lil sieħbi, is-Sindku Alexiei Dingli sabiex tassew jieħu bis-serjetà l-element tal-istigma li ġġorr fuqha din Beltna tant għażiża. Ikun inutli nsebbħu l-qoxra ta’ barra mingħajr ma nfejjqu l-uġiegħ intern. Nittama li din il-kitba ma taqax f’widnejn torox.

Siġar u mużi

Żmien it-tfittxija, żmien l-iskoperta… bħal meta ssuq għal ħin twil fuq autostrada ma’ ħaddieħor u tasal f’destinazzjoni mistura, ħlief għall-mappa… u tinżel, waħdek.
L-għażliet huma gżuż u l-biżgħat jissieltu sabiex ma jidhrux bil-wisq inqas! U nibdew pass pass interrqu, kważi mingħajr direzzjoni, mill-ġdid mingħajr destinazzjoni.
Ir-riħa ta’ xita friska tagħtik merħba u tfakkrek li mhix dinja kompletament ġdida. Bħal tistħajjilha tgħannqek u tgeżwrek f’dirgħajha.

U jinstema pjanu bħal donnu mbikkem, li jtaptaplek fuq dahrek u jurik triq, kemmxejn imċajpra, iżda familjari, ta’ siġar anzjani u mużi nfiniti.
Tgħarbel il-vjaġġ sa ma tiġbor ir-ramel fin li sawwrek, u bħas-soltu mnifsejk jintefħu u l-għatis jitfaċċa, bil-ħasda, kattiv, arroganti… għal mument inessik il-vjaġġ eċitanti; sa ma r-ramel jistrieħ fil-forom imserrpa ta’ lifgħa maħruqa u jurik triq ġdida.

Il-logħba tad-Dinja – kummenti dwar Jovanotti

Illum erġajt żlaqt fil-maġija tal-mużika fl-aħħar żewġ albums ta’ Lorenzo Cherubini, magħruf bħala Jovanotti. Għalkemm mhux essenzjalment l-istil li nfittex li nisma normalment, il-passjoni u l-kultura li jitrasmetti f’dawn l-aħħar xogħolijiet tibqa’ temozzjonani. Illum ħsibt li nikkummenta fuq erba’ kanzunetti mill-aħħar album Ora.

Nammira lil Cherubini bħala raġel li minn DJ essenzjalment patetiku ta’ għeluq is-snin 80 b’successi mużikali inutli bħal Gimme Five! jew La mia Moto, illum qiegħed jirrakkonta l-esperjenza tal-ħajja; illum qed jiftaħ l-ixkora li fiha ġabar l-esperjenzi, jgħodos fiha u jiġbor perli minn qiegħ essenzjalment mistur.

Nibda bil-kanzunetta Quando sarò vecchio li b’mod mexxej u stil folk, tirrakkonta l-ħajja minn għajnejn ex-suldat, li fi xjuħitu, jiftaħar bih innifsu ‘il-mhux mirbuħ’, kultant bi ftit suppervja u jirrakkonta dak li għadda mingħalih. Jinduna b’min ma jridux ħdejh u b’min jirrispettah! Jiftakar li l-iktar ħaġa sabiħa fil-ħajja hija meta xi ħadd tah xi ħaġa li sal-aħħar baqgħet tiddi fih. Jinduna wkoll, b’mod drammatiku, b’kull qatra li timmarka l-ħin għaddej – sakemm tgħaddi stilla li ssejjaħlu magħha.

Amami – Kanzunetta dwar l-imħabba espressa bis-sess… li meta taqra certu partijiet tal-lirika, tħoss li din tgħaddi żbrixx mal-livelli censurabbli. Miktuba b’mod mużikalment kummercjali tant li kważi kważi tistħajjel lil Bay Radio, Smash, Xfm u Alfie Fabri jdoqquha; biss wara kull sekonda, tħoss li l-mużika b’dar-ritmu hija mera tar-ritmu fiżiku; l-istess dik ir-ripetizzjoni għal ħames darbiet fil-kliem “Amami, amami, amami, amami, amami” u “ora e ancora”

Il-laqta ta’ poeżija fil-kliem li jitkellmu dwar sakra, l-univers, barra u ġewwa, għaraq u rwejjaħ, tgħamel id-differenza kollha mill-medjokrità ta’ kanzunetti kummercjali oħra li jitħaddtu l-istess tema.

Kebrillah – Naħseb anki Pawlu l-Pampalun isibha difficli joħloq ftuħ spettakoluż daqs il-ftuħ ta’ din il-kanzunetta. Kif xi ħadd ikkummenta fuq YouTube, kanzunetta nkredibbli meta tindaqq live. Nista biss nimmaġina l-enerġija li ġġib magħha fost il-folol!
Ngħalaq b’kumment dwar La porta e’ aperta. Rakkont intelliġentissimu imma semplicissimu dwar il-ħajja f’metafora ta’ bieb miftuħ. Esperjenza li fiha ngħamlu żbalji u ngħixu jum wara jum sakemm nilħqu l-milja tagħna. Ma hemmx xi żżid ma’ din il-poeżija:

Il mio naso non vede i colori. I miei occhi non sentono i suoni.
La mia mano non sente i sapori. La mia bocca non sente gli odori.
Ma la voce che soffia nel vento – io, la sento.
La risposta che soffia nel vento – io, la sento.
La sento.
e la pioggia che cade – la sento.
i sentieri e le strade – la sento.
è qualcuno che ride

La porta – è aperta.

Ho studiato le rondini in volo per comprendere il loro alfabeto.
Segatura per terra nei bar ha formato il mio fiuto.
Se passate da casa dei miei dite loro che è tutto perfetto
ho commesso le solite colpe da carenza o da eccesso d’affetto.

La tristezza è un ricatto è il delitto perfetto
cha fa vittime più della peste e non desta sospetto.
Per la fine del mondo è prevista una festa che inizia da ora
Puoi venire vestita così oh mia bella signora

Nażżarda niddeskrivih bħala l-poeta Taljan tas-seklu l-ġdid. Għalkemm fuq vena kompletament differenti minn dik tal-idoli Taljani tiegħi bħal Morgan, Consoli u Battiato, ma nicħadx li nammira l-kapacità li juża lingwaġġi varji, fosthom dak kummercjali sabiex iwassal il-messagg, mingħajr ma’ jitradixxi l-mużika li tant hi għal qalbu.

Ngħir għall-vjaġġ immens li diġà vjaġġa dan is-“sinjur”. Vjaġġ deskritt metaforikament f’Il Gioco del Mondo; li probabli hija l-iktar kanzunetta minn tiegħu li daqqejt dan l-aħħar sentejn u li hi meħudha mill-album ta’ qabel dan bl-isem ta’ Safari. Kanzunetta partikolari li nħalli lilek tisma, tiskopri, tifhem u tinterpreta.

Automatic reply

In reply to Lou Bondi’s article This is the home where paedophiles lived, i couldn’t help but write a reply in the same language he used:

“Such acts are definately to be condemned. Let’s make it clear.

I just hope you can find time to also drop a light on the great work and achievements done by the Missionary Society of St Paul in Malta and abroad.

I’m sure that colleagues of yours like Pablo Micallef, Mark Doneo, John Bundy. Fr.Karm Debattista and Joe Dimech will be more than willing to testify the great benefits we all got from St Pauls Missionary College. Great men, themselves priests, made many of us turn into bright professionals, loving husbands and resposible fathers, without asking for any applause.

Dropping shadows on the places and houses where such miserable acts took place without guiding the audience through both the good and the bad, isn’t the ideal balance for true journalism – i guess.

Once again, just to make myself clear – let us condemn such horrible acts – made even worse in such environments – but let us not label the whole category either!

You know how it goes Lu – there are bad and good journalists! Labelling all of them as science fiction authors, doesn’t make justice to the brilliant ones!”

Helena Dalli u Pawlu Mizzi

Ilbieraħ kelli bżonn immur sa The Point u pparkjajt għal madwar 20 minuta. Hekk kif wasalt biex noħroġ, tfajt il-karozza f’ġenb u nżilt sabiex insarraf il-biljett mill-kamra li hemm intenzjonata.

Kont diġà lmaħt lil Parlamentari Sinjura Helena Dalli qegħda tistenna u issa spiccajt eżatt warajha. Ħaġa tal-għaġeb kif f’ħin minnhom il-persuna li kien qed jaqta’ il-biljetti saqsiha: “Is-Sinjura Helena Dalli?” u hi wieġbet “iva”. Għalhekk dan is-sinjur irrifjuta l-flus li kienet poġġiet quddiemu u sarrfilha l-biljett b’xejn fost ħafna tbissim.

Issa kien imiss lili. Serraħt mal-ħġieġa u għidtlu “Pawlu Mizzi jiena”…

Seħibna ħares lejja kemmxejn mifxul meta għidtlu “qed nieħu cans jien!”

Dlonk, irrealiżża x’ridt infisser. Fetaħ għajnejh u nfexx f’daħka simpatika u fi kliem ta’ tifħir bħall : “tajba wisq din! prosit!”.

Ħallast it-80centezmu li talabni u tlaqt. L-anqas €50 ma rnexxieli nsarraf mingħandu!

Kif jgħidu l-Brikkuni: “Onfħu b’kemm għandkom ġot-trumbetti; waslu l-eletti!!! L-eletti!!”

Comments for a facebook discussion

I don’t think religion in its pure state, promotes fear of punishment and hope of reward after death! Luckily i have had opportunities to share life-changing experiences with the missionaries of St.Paul (MSSP Malta) and the Missionaries of Charity (Sisters of Mother Theresa) and believe me, that wasn’t what they projected onto me. Obviously i made use of my intelligence to filter some traditional beliefs as well and really hold on to the nectar of the message!


When i combined my learnings in christian religion of Catholicism and the teachings at the practical philosophy school (based on eastern cultures), i was impressed how both go hand in hand in projecting us a message of pure awareness, pure love and pure being.
 
Unluckily though – the unpure state of religion is what speaks from majestic balconies and decorated thrones! that was never the style of the religious founders – whoever it was – nor the style of the iconic figures of these religions! so let’s also filter what we are fed, by accessing our intelligence.
In the case of the Catholic Church, to which i do have my strong reservations, especially the local representation of it, i do believe that it’s me and you who make it and not the figureheads, just like it’s me and you who make society and not the political leaders!

Il-liġi u l-imħabba

Ispirat minn dibattitu fuq Facebook, speċjalment fuq il-viżjoni ta’ Miriam Abdilla li b’mod mill-aktar interessanti u kostruttiv esprimit il-valuri Kattoliċi tagħha fuq l-istess pjattaforma. Tassew napprezza meta persuna titkellem b’mod tant kostruttiv fuq il-viżjoni tagħha. Nammira wkoll il-mod ċar kif esprimit il-fiduċja kollha tagħha fi Kristu.
Jiena nqis ruħi Kattoliku wkoll għalkemm nammetti li spiss nippreferi nissejjaħ Kristjan milli Kattoliku. Dan għaliex il-Knisja hi magħmula mill-bniedem u tul iż-żmien, f’kuntesti varji, il-bniedem li fforma l-“club” tal-Knisja, żbalja (bħalma anki jien niżbalja) u ħalla marka fuq il-kultura tagħna l-membri tal-club tal-2011.

Ma nemminx li Kristu fforma Knisja b’sett regolamenti, ma nemminx li Kristu fforma Knisja li tiġġieled biex tkun l-iktar “club popolari” fid-dinja, ma nemminx li Kristu fforma Knisja burokratika u formaliżżata. Nemmen biss li Kristu ried ifakkarna kif inħobbu.

Inħobb inżomm quddiem għajnejja dawn il-Kliem:

L-EVANĠELJU – Mattew – 22, 34-40

Meta l-Fariżej semgħu kif Ġesù kien saddilhom ħalqhom lis-Sadduċej, inġabru madwaru, u wieħed minnhom, għaref fil-Liġi, għamillu mistoqsija biex iġarrbu: “Mgħallem, liema hu l-akbar kmandament fil-Ligi?”
U hu wieġbu: “Ħobb il-Mulej, Alla tiegħek, b’qalbek kollha, b’ruħek kollha, u b’moħħok kollu.” Dan hu l-akbar u l-ewwel kmandament. U t-tieni jixbhu: “Ħobb lil għajrek bħalek innifsek.” Il-Liġi kollha u l-profeti, fuq dawn iż-żewġ kmandamenti huma mibnija.”

kif ukoll:

Mattew – 10:34-11,1

“Taħsbux li jiena ġejt inġib il-paċi fuq l-art! Ġejt inġib mhux il-paċi, imma s-sejf. Iva, ġejt nifred lill-bniedem minn missieru, lill-bint minn ommha,u lil mara minn omm żewġha, u l-bniedem ikollu n-nies ta’ daru stess għedewwa tiegħu. Min iħobb lil missieru jew lil ommu iżjed minni ma jistħoqqlux li jkun miegħi; min iħobb lil ibnu jew lil bintu iżjed minni ma jistħoqqlux li jkun tiegħi. U min ma jerfax salibu u jimxi warajja ma jistħoqqlux li jkun miegħi. Min isib lil ħajtu, jitlifha; u min jitlef lil ħajtu minħabba fija jsibha.

Naħseb Kristu kien u għadu konxju biżżejjed li l-bniedem, permezz tad-dnub, jintilef u ser jibqa’ jintilef fid-dualiżmi, jehda jgħid li hu aħjar mill-ieħor u jasal joqtol biex isostni l-punt. Għalhekk Kristu qatt ma ġġudika, u dejjem fired dak li hu ta’ Ċesri minn dak li hu ta’ Alla.
Naħseb ikun sabih kieku nitgħallmu, ibda minni, inpoġġu l-imħabba qabel il-liġi.
Ktibt il-punti tiegħi dwar id-divorzju hawn.