Tag: malta

Tislima: Duminku Mintoff

“All men dream, but not equally. Those who dream by night in the dusty recesses of their minds, wake in the day to find that it was vanity: but the dreamers of the day are dangerous men, for they may act on their dreams with open eyes, to make them possible.” – T.E. Lawrence

Ġiet nieqsa persuna. Persuna bħali u bħalek. Persuna Maltija daqsi.

Ma hemmx għalfejn tkun Mintoffjan jew Laburist biex tifhem li din il-persuna, iżda, mhux persuna kwalunkwe. Persuna li ħalliet marka ndelibbli fuq nazzjon. Għal dejjem.

Insejjħilha persuna kreattiva, persuna nnovattiva, determinata u persuna ta’ viżjoni. Persuna li mix-xejn, ħoloq ħafna.

X’nammira f’Mintoff? Naħseb mill-ftit li niftakru, nammira d-determinazzjoni tiegħu li jara lil Malta, pajjiż mill-iċken, meqjusa l-istess daqs kull pajjiż ieħor. Id-determinazzjoni li jara lil Malta ħielsa, Malta distinta u Malta li ma tibżax issemma’ leħinha anki quddiem il-ġganti barranin.

Ammirajtu meta kultant webbes rasu fuq punti li kienu għal qalbu anki jekk ħarbat lill-partit tiegħu. Kien hemm fejn tassew emmint li għalih Malta kienet l-ewwel u qabel kollox… anki qabel il-partit tiegħu stess.

Iva fl-esperjenza tiegħi ltqajt ma’ nies li ġenwinament sfaw imweġġa’ b’ċerti deċiżjonijiet li ħa Mintoff, u nirrispetta t-tbatija li għexu. Konvint li dan il-bniedem żbalja darba jew tnejn. Biss nemmen li l-għajta tal-poplu f’dan il-lejl tal-20 t’Awissu, turi biċ-ċar kemm ir-rispett li wera Duminku Mintoff speċjalment lejn il-klassijiet soċjali baxxi u tal-ħaddiema, jimmarkawh bħala figura li biddlet l-istorja ta’ Malta.

Sfortunatament qatt ma kelli xorti niltaqa’ jew nitkellem miegħu iżda nemmen li dak li wettaq, laqatni direttament, lili li kbirt fis-snin tmenin. Laqatni wkoll sabiex inrawwem rispett kbir lejn pajjiżi u nemmen li għalkemm ċkejken, pajjiżi u l-poplu tiegħu huwa ‘kbir’ daqs, jekk mhux iktar, minn kull pajjiż jew poplu ieħor.

Insellem lil dan ir-raġel bħali u bħalek li ħolom bil-kbir u wettaq. J’Alla jkollna nitfa forza sabiex noħolmu u nwettqu bħalu.

Mulej għatih il-mistrieħ.

Inlibbsu lill-AirMalta

L-AirMalta, għal darb’oħra fi fit xhur, wettqet eżerċizzju ta’ re-branding. Wara li f’Marzu li għadda, rajna l-Airbus A320 jiġi re-branded bħala promozzjoni għal Valletta Belt Kapitali tal-Kultura 2018, ilbieraħ is-CEO Peter Davies, nieda re-branding ġdid għall-flotta sħieħa – nimmaġina li anki għall-istess Airbus A320! Libsa ġdida għall-ajruplani tal-AirMalta – min jgħid sabiħa u min jgħid kerha, min tajba, u min, ħażina.

Ma naħsibx li hawn huwa l-ispazju fejn jaqbel niddiskuti l-eżerċizzju viżiv – (dak li ħafna jaħsbu li huwa re-branding) – imma xtaqt nikkummenta fuq l-idea ta’ re-branding inġenerali u ngħaddi kummenti dwar il-filmat promozzjonali li twettaq.

Kif spjegat tajjeb fuq Wikipedia, re-branding mhux biss il-libsa viżiva ġdida li tlibbes lill-prodott tiegħek iżda ħafna elementi oħra li flimkien, isaħħu jew jgħatu direzzjoni ġdida lill-istess prodott.

Niġġudika l-kwalità tal-eżerċizzju li għamlu l-kumpanija Ingliża FutureBrand, meta nidħol fuq is-sît tagħhom u ninduna li lanqas hemm referenza lejh. Nidħol ukoll fis-sît uffiċċjali tal-AirMalta u nsib li dan għadu mhux aġġornat. Dik diġà indikazzjoni nkwetanti.

Aspett ieħor li xtaqt nirrimarka huma xi suġġetti li ġew magħżula, minjaf b’kemm diskussjoni, sabiex jidhru fil-filmat uffiċċjali. U hawn ser ngħamel lista ta’ aspetti li skond jien, huma kemmxejn qarrieqa:

  • “an idyllic archipelago” u dehra ta’ Kemmuna u Għawdex – video fejn Malta hija penġuta bħala ġenna tal-art, kważi kważi art verġni.
  • “with a warmth that is unique” u nżid magħha “unless you are a black or North-African refugee”
  • “diverse” u dehra ta’ gallariji tradizzjonali. Ritratt li mill-ewwel qajjimli susspett… sakemm ikkonfermajt li hu ritratt diġa ppubblikat fuq flickr! Tgħid William Attard McCarthy jaf li ritratt tiegħu ntuża f’eżerċizzju ta’ rebranding li sewa €1.9 miljun?! Ċans kbir li iva, għax fil-profil tiegħu, McCarthy jiddeskrivi lilu nnifsu hekk:

“Has been a stock photographer for the past 4 years and submits images to main agencies. Member of the SWPP and the MIPP.”

Nippretendi li f’eżerċizzju tant kbir, jintuża ritratt li ma kienx ippubblikat! F’ġieħ il-kwalità. Tal-mistħija! Hawn nista nieqaf nikkummenta… imma ser inkompli!

  • U jerġa jitfaċċa l-luzzu f’xi ħaġa li tiddeskrivi lil Malta. Sadanittant il-portijiet tagħna miżgħuda bid-dgħajjes lussużi msejjħa jottijiet. Lil dawn ninċentivawhom sabiex ifaqqsu u nħallu l-luzzu għal xi filmat li jrid jemozzjona lil min jarah! Rispett lejn l-installazzjoni “Sulluzzu” tal-artist, ħabib u kollega tiegħi, Julian Mallia li f’mumenti hekk terġa tinstema’ tgħajjat mill-bitħa tal-Università l-antika tal-Belt fejn kienet ġiet esibita.
  • “authentic” u dehra ta’ knisja! Minjaf x’iridu jfissru? Li l-Knisja f’Malta hi ftit partikolari kulħadd jaf imma kont nuża l-kelma “dodgy” allura.
  • Ninfexx f’applaws mifqugħ b’ironija u sarkażmu hekk kif jitfaċċa r-ritratt tat-tberfil li jaqra “Welcome Aboard” fuq xarabank antik, flimkien mal-kelma “friendly”. X’inhu eżattament “friendly”? Ix-xufier l-antik li kulħadd kien imaqdar? Il-mod kif Austin Gatt ittratta lil dawn ix-xufiera? Il-mod kif b’din il-mossa qtilna 90% tal-arti tat-tberfil f’pajjiżna? Il-mod kif l-Arriva adattaw għas-sistema Maltija?
  • Apparti dan, fejn ser jaraw dik il-“Welcome Aboard” it-turisti li jiġu jżuruna issa li ħassarniha? Ma nafx. Hemm min qed jgħid li ġiet introdotta fuq l-istess ajruplani. Veru? Fhemuni forsi nifhem!

  • Il-Knisja, anzi l-koppla tal-Mosta… “inspiring” u  Wied iż-Żurrieq u Filfla jakkumpanjaw il-kelma “beautiful” – hawn ma nistax niċħad il-verità.


“Malta… our promise… a new way of seeing things”
– hekk hu speċjalment jekk 50% ta’ dak li urewk fil-filmat mhux se ssibu eżatt kif urewhulek!

X’inhu re-branding?

Franco u l-“Yes Men”

L-iktar mument li ċaqlaqni fl-aħħar ġimgħa, le, ma kienx il-goal ta’ Tim Howard, lanqas l-irwiefen tal-Ġimgħa u wisq iktar il-lecture ikkanċellat bla mistenni fit-8am.

Kienu ftit kelmiet li qaltli persuna mhux Maltija, mħarrġa u ta’ ntellet għoli ħafna li spjegatli kif hawn Malta, l-ulied Maltin jitrawwmu f’sistema edukattiva u kulturali li tiprogrammak sabiex tifhem, tobdi u tieħu post dak ix-xwejjaħ li jirtira filwaqt li ma tgħatikx iċ-ċans tqum kontriha. Kultura tal-“IVA” u tal-“Yes Sir!” fejn min jgħid “LE” isir periklu nazzjonali. Kultura servili li nġorru bħala persuni u fl-opinjoni tiegħi anki bħala pajjiż, meta nitkellmu fuq termini ewropej.

Interessanti l-punt li jsostni dan l-argument; kumbinazzjoni punt għal qalbi wkoll… it-tneħħija tal-monument tas-Sette Giugno minn quddiem il-Parlament. “L-uniċi Maltin li qamu u mietu għad-drittijiet tal-poplu twarrbu mill-iktar pjazza mportanti tagħkom” – qaltli din l-istess persuna.

Tassew! Tgħid huwa minnu li s-sistema tipprova twarrab kull persuna jew tifkira li tista tfakkar id-dritt tal-protesta u/jew id-dritt tal-poplu li jmexxi pajjiżu?

Bis-sitwazzjoni fix-xenarju politiku ta’ bħalissa, ma nsibx risposta oħra ħlief “iva” ċara u tonda! Dan narah ċar bil-metodi xejn eleganti li bih qed jiġi ndirizzat id-deputat Franco Debono fuq il-midja u netwerks soċjali. Nibdew bil-Professur Henry Frendo li ndirizzah bħala “a no-quantity back-bencher”, u nkomplu bil-proġett mitiku fuq facebook fejn qed tiġi mitluba r-riżenja ta’ Debono. Kien hemm min qallu li jħobb jiekol waħdu mill-platt u biex tkompli, bħalissa qed tinġabar petizzjoni minn xi kunsill sabiex jirriżenja. Dan kollu filwaqt li issues jaħarqu li nvolvew parlamentari oħra ġew injorati – kważi kważi b’nifs qawwi ‘l barra!

Tassew sitwazzjoni tad-daħk, fejn għal darba oħra, ż-żewġ timijiet (li jaqblu biss waqt xi attività ta’ ġbir ta’ fondi fejn ikun hemm bżonn ħafna qargħa ħamra), qegħdin jużaw lill-Onerevoli Debono biex jiddefendu x-xibka qaddisa tagħhom.

Tal-PL, bdew jixgħelu x-xemgħat quddiem figuri ta’ Franco Debono, jużaw b’ċertu entużjażmu, it-termini li ħareġ bihom hu bħal “oligarkija”, “klikka” u “evil” u jibbettjaw fuq iċ-ċans li l-pożizzjoni tiegħu twassal lil Lawrence Gonzi jsejjaħ elezzjoni. Dan kollu biex jaħarqu lil kowċis, plejers u partitarji tat-tim il-blu.

Tal-PN, minn naħa l-oħra, ipenġu lil Debono (wieħed minnhom) bħala traditur, ikantaw l'”Hallelujah” lil Gonzi, u jiddeskrivu lil min jappoġġja atteġġjament bħal ta’ Debono bħala megalomaniaċi. Kważi kważi nħoss li hemm min minnhom diġa lesta masġar u ħabel għal dan il-Ġuda! Saħansitra hemm min qal li kien hemm il-qniepen fil-kurva sud! Sforz kollettiv sabiex ma jħallux ħjiel ta’ tort fuq il-gowler ta’ jdejh sodi u biex ma jpaxxux lill-avversarji tal-flokkijiet u peduni ħomor.

Innutajt li ftit jifhmu eżatt is-sens li hemm x’toħroġ mill-atteġġjament ta’ Debono f’dan il-mument. Hu x’inhu l-karattru ta’ Debono, huma l-pożizzjonijiet li ħa f’dal mument li naħseb ta’ min wieħed jirrikonoxxi. J’Alla li għal kuntrarju tas-Sur Engerer ma’ jaqsamx il-pitch u għal kuntrarju ta’ JPO ma jibqax fejn hu, kontra qalbu! Naħseb wasal iż-żmien li bħalu nisħqu li hemm bżonn tinbidel il-mentalità fejn il-Partiti jiġu qabel l-iStat. Fejn hemm bżonn ma naċċettawx aktar sistemi fejn il-klikek igawdu.

U jekk jifdallek dubju kemm dan huwa minnu, tidħol facebook u ssib diskursati hekk minn partitarji nazzjonalisti:

Issib ukoll diskussjonijiet simili minn partitarji laburisti li filwaqt li jittamaw f’elezzjoni minn fuq l-għoġol sagrifikat, jiddiskutu kif fil-futur, persunaġġi “perikolużi” bħalu ma għandhomx jitħallielhom ċans li jkunu fil-Parlament! Li ma jmurx jiġbdu l-attenzjoni fuq problemi fit-tmexxija u jtellfuhom mill-poter:

X’nikkonkludi minn dan kollu? Nikkonkludi li l-aqwa deskrizzjoni li qatt ingħatat tal-akbar 2 partiti Maltin irnexxielu jgħatiha biss is-Sur Norman Lowell. Nikkonkludi li l-Prim ħa erbgħa snin sabiex jgħati każ ideat validissimi ta’ wieħed mill-MPs eletti, li ġenwinament jidher entużjast u lest li jaħdem. Nikkonkludi li min illum qed jitmejjel b’rappreżentant tiegħu/tagħha għax ftaħar bir-riżultati tal-iskola filwaqt li jinsa li dan tkellem ukoll dwar realtajiet li kienu qed jintefgħu taħt it-tapit, ma jafx jiżen is-serjetà tal-politika! Nikkonkludi li dak huwa autogol u li dawn il-Yes Men huma il-vera Skarjota. Dak li xeħet dawl fuqu Franco Debono huwa iktar importanti mill-persunaġġ u m’għandux jiġi njorat, huwa x’inhuwa s-sors!

Video dwar Malta

Xi ħadd talabni nitfa dan il-video fuq il-blog. Blogger mhux jirnexxielu jsibu u jinkludih bħala embedded video biss tistgħu tikklikkjaw fuq il-link.

Jidher li qed jikseb popolarità dal-blog! Grazzi ħbieb.

Il-liġi u l-imħabba

Ispirat minn dibattitu fuq Facebook, speċjalment fuq il-viżjoni ta’ Miriam Abdilla li b’mod mill-aktar interessanti u kostruttiv esprimit il-valuri Kattoliċi tagħha fuq l-istess pjattaforma. Tassew napprezza meta persuna titkellem b’mod tant kostruttiv fuq il-viżjoni tagħha. Nammira wkoll il-mod ċar kif esprimit il-fiduċja kollha tagħha fi Kristu.
Jiena nqis ruħi Kattoliku wkoll għalkemm nammetti li spiss nippreferi nissejjaħ Kristjan milli Kattoliku. Dan għaliex il-Knisja hi magħmula mill-bniedem u tul iż-żmien, f’kuntesti varji, il-bniedem li fforma l-“club” tal-Knisja, żbalja (bħalma anki jien niżbalja) u ħalla marka fuq il-kultura tagħna l-membri tal-club tal-2011.

Ma nemminx li Kristu fforma Knisja b’sett regolamenti, ma nemminx li Kristu fforma Knisja li tiġġieled biex tkun l-iktar “club popolari” fid-dinja, ma nemminx li Kristu fforma Knisja burokratika u formaliżżata. Nemmen biss li Kristu ried ifakkarna kif inħobbu.

Inħobb inżomm quddiem għajnejja dawn il-Kliem:

L-EVANĠELJU – Mattew – 22, 34-40

Meta l-Fariżej semgħu kif Ġesù kien saddilhom ħalqhom lis-Sadduċej, inġabru madwaru, u wieħed minnhom, għaref fil-Liġi, għamillu mistoqsija biex iġarrbu: “Mgħallem, liema hu l-akbar kmandament fil-Ligi?”
U hu wieġbu: “Ħobb il-Mulej, Alla tiegħek, b’qalbek kollha, b’ruħek kollha, u b’moħħok kollu.” Dan hu l-akbar u l-ewwel kmandament. U t-tieni jixbhu: “Ħobb lil għajrek bħalek innifsek.” Il-Liġi kollha u l-profeti, fuq dawn iż-żewġ kmandamenti huma mibnija.”

kif ukoll:

Mattew – 10:34-11,1

“Taħsbux li jiena ġejt inġib il-paċi fuq l-art! Ġejt inġib mhux il-paċi, imma s-sejf. Iva, ġejt nifred lill-bniedem minn missieru, lill-bint minn ommha,u lil mara minn omm żewġha, u l-bniedem ikollu n-nies ta’ daru stess għedewwa tiegħu. Min iħobb lil missieru jew lil ommu iżjed minni ma jistħoqqlux li jkun miegħi; min iħobb lil ibnu jew lil bintu iżjed minni ma jistħoqqlux li jkun tiegħi. U min ma jerfax salibu u jimxi warajja ma jistħoqqlux li jkun miegħi. Min isib lil ħajtu, jitlifha; u min jitlef lil ħajtu minħabba fija jsibha.

Naħseb Kristu kien u għadu konxju biżżejjed li l-bniedem, permezz tad-dnub, jintilef u ser jibqa’ jintilef fid-dualiżmi, jehda jgħid li hu aħjar mill-ieħor u jasal joqtol biex isostni l-punt. Għalhekk Kristu qatt ma ġġudika, u dejjem fired dak li hu ta’ Ċesri minn dak li hu ta’ Alla.
Naħseb ikun sabih kieku nitgħallmu, ibda minni, inpoġġu l-imħabba qabel il-liġi.
Ktibt il-punti tiegħi dwar id-divorzju hawn.